#23 Hoogbegaafdheid en tekstredactie

Het is de Week van de Hoogbegaafdheid. Tijd om aandacht te besteden aan de samenhang tussen hoogbegaafdheid en taalverfijning: het corrigeren en redigeren van teksten. Bij corrigeren zorg je dat de taal grammaticaal en qua spelling klopt. Uiteraard met behoud van de stem van de schrijver. Bij redigeren kijk je daarnaast meer naar de structuur en opbouw van de zinnen en alinea’s. Hoe zijn tekstredactie en -correctie anders als je hoogbegaafd bent? Ik neem je mee in de kracht van hoogbegaafdheid bij redactie en correctie en geef voorbeelden uit mijn werk.

Beluister deze aflevering hier op Spotify. Abonneer je daar op de podcast, rate hem met 5★ en deel hem in je netwerk.

Deze aflevering is onderdeel van een driedelige special: Hoogbegaafdheid en schrijven, Hoogbegaafdheid en vertalen, Hoogbegaafdheid en tekstredactie.

Wat is hoogbegaafdheid?

Er bestaan verschillende denkwijzen over hoogbegaafdheid. Ik sluit me aan bij het Delphimodel hoogbegaafdheid:

Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker (denken) die complexe zaken aan kan. Autonoom (zijn), nieuwsgierig en gedreven van aard (willen). Tegelijkertijd ook een sensitief (waarnemen) en emotioneel persoon (voelen). Intens levend en plezier scheppend (doen) in het creëren.

Maud Kooijman-van Thiel (red.), 2007. Hoogbegaafd. Dat zie je zó!

De kracht van hoogbegaafde redacteurs en correctoren

Welke kracht hebben ervaren hoogbegaafde tekstredacteurs en -correctoren? En welke element uit het Delphimodel hoogbegaafdheid komen hier vooral in naar voren? Hun kracht zit vooral in hun sterke, zeer gedetailleerde waarnemen. Beluister de aflevering voor meer uitleg. Samengevat uit het sterke waarnemingsvermogen zich bij tekstredactie in:

1. Veel oog hebben voor zinsbouw en parallellie tussen zinsdelen. Op die manier zorg je voor consistente taal;
2. Nodeloos ingewikkelde zinnen kunnen stroomlijnen, zodat ze zeggen wat ze bedoelen. Dit klinkt ironisch, omdat je als hoogbegaafde veel complexiteit aankunt. Maar complexiteit hoeft niet in complexe zinnen uitgelegd te worden;
3. Hoofdzaak van bijzaak kunnen scheiden omdat je het grote geheel ziet. Daarmee bevorder je de flow van de tekst. Dit helpt als de schrijver soms in bijzaken verzandt;
4. Oog hebben voor wat iemands tekst uniek en bijzonder maakt. Je gebruikt hierbij je inlevingsvermogen, zonder dat je zodanig wordt meegesleept in het verhaal dat je de taaldetails niet meer ziet.

Intens Mens is geschreven door Lotte van Lith. Het beeldende, levendige proza is ingedeeld in verschillende delen: Liefde voor Leven, Diepe Relaties, Intensiteit/Identiteit, Bitterzoete Zingeving, Waarachtig Welzijn en In Wording. Haar proza heeft een heel eigen ritme en opbouw en is heel sensorisch van aard. Het is melancholisch, filosofisch, zich ontwikkelend, vooruitkijkend en levensvragen aansnijdend van begaafde en intense mensen. Al met al is het een boek dat je zelden tegenkomt. De stem van de auteur weerklinkt sterk en dat moet behouden blijven. Dat vergt een fijnzinnig kijken, maar op dat moment ook genoeg afstand behouden tot de tekst om puur naar de grammatica te blijven kijken.

Tekstcorrectie van de bundel Zwartfluwelen Vleugels

Jolanda Scherpenzeel schreef, of vervaardigde, haar schitterende bundel Zwartfluwelen Vleugels. Het is een multimediale ervaring van poëzie, proza en beeldwerk. De vier delen waaruit het boek bestaat heten Beschutting, Beklemming, Bezinning en Berusting. Zijn het seizoenen? Is het een ontwikkelingsproces? Het is in elk geval een ode aan de neurodiverse mens die de duisternis omarmt om licht te vinden. De poëzie luistert nauwgezet naar de bedoelde betekenis. Een woordje erbij of eraf kan een heel andere betekenis dragen. Al met al was dit weer een heel andere ervaring dan Intens Mens.

De taal van hoogbegaafden

Correctie en redactie vormen de meest ondersteunende rol in vergelijking met vertalen en schrijven (in opdracht). Je beweegt mee met de schrijver, maar wel aan de hand van hoe de rijke vertakkingen van de taal zich kunnen buigen en bewegen. In een andere taal is de vorm van deze taalboom weer anders.

De taal van hoogbegaafden mag gezien en gelezen worden. Ben je een hoogbegaafde ondernemer of zijn hoogbegaafden een belangrijke doelgroep van jou? Wil je jouw teksten laten redigeren, (her)schrijven of vertalen? Wil je mij hiernaar laten kijken en heb je vragen over jouw taal? Neem dan contact op en als ik je kan helpen, plannen we snel een afspraak.

Ontdek dit voorjaar in 1 maand de kracht van creatief schrijven

Ben jij als hoogbegaafde ondernemer, hoogbegaafde onderzoeker, hoogbegaafde kunstenaar of voor jezelf op zoek naar je eigen schrijfstem? Of wil je weer meer gaan schrijven, maar komt het er steeds niet van? Doe mee met de Voorjaarsschrijfmaand Creatief Schrijven. Krijg een maand lang 24 veelzijdige oefeningen in je inbox. Schrijf je kortere of langere stukken? Dat bepaal je zelf! Schrijf je in.

Gratis e-book voor taalprofessionals

Wil jij duurzaam en met plezier vertaler, tekstschrijver of redacteur worden of blijven? Ontvang 7 stappen voor een goede start als copywriter, vertaler, corrector of redacteur. Krijg inzicht in hoe je werkwijze verschilt als je wel of geen AI gebruikt en waarom menselijke teksten juist nu zo relevant blijven. Ontdek waar komend jaar jouw kansen liggen als taalprofessional.